Diz Kireçlenmesi Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Diz kireçlenmesi (diz osteoartriti), eklem kıkırdağının zamanla aşınmasıdır. Halk arasında dizlerde sıvı azalması olarak da bilinen bu hastalık aslında kıkırdakların aşınması sonrası oluşmaktadır. Diz ekleminde ağrı, hareket kısıtlılığı ve yürümede zorlanma ile kendini gösteren kronik bir eklem hastalığıdır. Özellikle 50 yaş sonrası kadınlarda daha sık olmakla beraber erkeklerde de sık görülür. Ancak genç yaşlarda geçirilmiş bir menisküs yırtığı, bağ yaralanması var ise veya fazla kilolu olmak da diz kireçlenmesine yol açabilir.

---

Diz Kireçlenmesinin Belirtileri

• En sık dizde ağrı ve sızı (özellikle merdiven inip çıkarken, oturup kalkarken) görülür.
• Özellikle de dizlerin iç tarafında ağrı olur.
• Sabahları veya uzun süre hareketsizlik sonrası sertlik ve tutukluk.
• Şişlik, ödem ve dizde sıcaklık hissi.
• Yürürken, çömelirken, namaza oturup kalkarken ya da spor yaparken hareket kısıtlılığı.
• İleri evrelerde yürüyüş bozukluğu, yürüme mesafesinin kısalması ve günlük yaşamda zorluk.

Bu belirtiler, zamanla yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir ve özgürce hareket etmekte sorunlar yaşanır.

---

Diz Kireçlenmesinin Nedenleri

• Yaşlanma ve eklem kıkırdağının doğal yıpranması sonucunda oluşmaktadır. İnsanoğlu doğal olarak yaş almaktadır. Her birey yaş artıkça bazı sorunlarla karşılaşabilmektedir. Tabi yaşlanma kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu nedenle 50’li yaşlarda da 70’li yaşlarda da diz kireçlenmesi görülebilmektedir.
• Fazla kilo → eklemlere aşırı yük bindirir.
• Geçirilmiş menisküs veya ön çapraz bağ yaralanmaları.
• Doğumsal diz şekil bozuklukları (ör. varus-valgus).
• Aile öyküsü ve genetik faktörler.

---

Tanı Nasıl Konulur?

Diz kireçlenmesi tanısı; muayene, detaylı hasta öyküsü ve görüntüleme yöntemleri ile konur.

• Röntgen: Kıkırdak kaybı, eklem aralığında daralma, kemik çıkıntıları görülür.
• MR (Manyetik Rezonans): Yumuşak dokular, menisküs ve bağ yapıları hakkında detaylı bilgi verir.

---

Tedavi Yöntemleri

Diz kireçlenmesi her hastada farklı seyredebilir. Tedavi, hastanın şikayetlerine, kireçlenmenin derecesine ve yaşam beklentilerine göre planlanır. Hastanın yaşı, aktiflik durumu önemlidir. Buradaki hedefimiz hastanın aktif hayatına geri dönebilmesini sağlamak ve kimseye bağlı olmadan özgürce hareket edebilmesini sağlamaktır.

1. İlaç ve Fizik Tedavi

• Ağrı kesici ve antiinflamatuvar ilaçlar
• Fizik tedavi egzersizleri
• Diz çevresi kasların güçlendirilmesi

2. Enjeksiyon Tedavileri (Ameliyatsız Çözümler)

• PRP (Platelet Rich Plasma): Hastanın kendi kanından elde edilen trombositten zengin plazma ile kıkırdak yenilenmesini destekler.
• Kök Hücre Tedavisi: Hasarlı kıkırdağın onarımını destekleyerek ağrıyı azaltır.
• Eksozom Tedavisi: Hücresel iletişimi artırarak eklemde iyileşme sürecini hızlandırır.
• Hyalüronik Asit (Viscosupplementasyon): Eklem sıvısının kayganlaştırıcı etkisini artırır.

3. Artroskopik Cerrahi

Erken evrelerde menisküs ve kıkırdak problemleri artroskopi ile temizlenebilir. Yine erken evre kıkırdak aşınmalarında (kondromalazi) yapılacak cerrahi işlemlerle (mikrokırık, kıkırdak matriks uygulaması, kıkırdak nakli) tedavi edilebilir.

4. Protez Cerrahisi

İleri evre diz kireçlenmelerinde kalıcı çözüm diz protezi ameliyatıdır. Robotik diz cerrahisi ile kişiye özel planlama yapılır, ameliyat sonrası ağrı azalır ve hasta hızlıca günlük yaşamına dönebilir.

---

Diz Kireçlenmesinden Korunmak İçin

• Fazla kilolardan uzak durmak.
• Düzenli egzersiz yapmak (özellikle yüzme, bisiklet, yürüyüş).
• Dizleri zorlayan ani hareketlerden kaçınmak.
• Diz çevresi kasları güçlendirmek.
• Travmalardan korunmak.
• Prp tedavileri ve kollajen kullanımı.

---

Sonuç

Diz kireçlenmesi, yaşam kalitesini düşüren ama doğru tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Erken tanı ve kişiye özel uygun tedaviyle, hastalar yeniden ağrısız ve aktif bir yaşama kavuşabilirler.

Siz de diz ağrılarınız için geç kalmadan ortopedi uzmanına başvurabilir, ameliyatsız biyolojik tedavilerden protez cerrahisine kadar birçok modern çözümden yararlanabilirsiniz.